Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2013

Διδακτικό σενάριο

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των Τ.Π.Ε. στη Διδακτική Πράξη



ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β΄ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΠΕ02 ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ



 «ΤΑ ΦΥΛΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ-ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ»
Διδακτικό Σενάριο για τη Νεοελληνική Λογοτεχνία της Α΄ Λυκείου



Επιμορφούμενη: ΠΛΟΥΜΗ ΣΟΦΙΑ
Κέντρο Στήριξης Επιμόρφωσης (Κ.Σ.Ε.) 4Ο ΣΕΚ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ 2013-2014


1.     ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Τίτλος: Τα φύλα στη λογοτεχνία-Του νεκρού αδελφού
Δημιουργός: Πλούμη Σοφία
Γνωστικό αντικείμενο: Νεοελληνική Λογοτεχνία
Διδακτική ενότητα: Τα φύλα στη λογοτεχνία
Τάξη: Α΄ Λυκείου
Χρονική διάρκεια: 3 διδακτικές ώρες, από τις οποίες η μία στο Σχολικό Εργαστήριο.
Προϋποθέσεις υλοποίησης: Διαθέσιμο Σχολικό Εργαστήριο, εξοικείωση εκπαιδευτικού/μαθητών και μαθητριών με τις νέες Τεχνολογίες, με τον ομαδοσυνεργατικό τρόπο διδασκαλίας, ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραμμα.
Εργαλεία
*    Διδακτικό εγχειρίδιο
*      Φύλλα εργασίας σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή
*      Διαδίκτυο, Φυλλομετρητής
*      Επεξεργαστής κειμένου
*      Λογισμικό προβολής παρουσίασης
*  Εργαλεία web 2.0: εννοιολογικός χάρτης https://bubbl.us/, συννεφόλεξο http://www.wordle.net/


2.    ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Το διδακτικό σενάριο προσεγγίζει τη γνωστή παραλογή «Του νεκρού αδελφού» με την οπτική του ζητήματος των φύλων (ανδρική και γυναικεία ταυτότητα, η κοινωνική θέση των γυναικών, οι ρόλοι των φύλων) σύμφωνα με το νέο πρόγραμμα σπουδών για τη Λογοτεχνία της Α΄ Λυκείου, αξιοποιώντας παράλληλα τις ΤΠΕ και την ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας.


3.    ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Το διδακτικό σενάριο επιλέχθηκε κυρίως με το κριτήριο ότι το ζήτημα των φύλων μέσα από τη λογοτεχνία αποτελεί ένα ενδιαφέρον θέμα για τους μαθητές και τις μαθήτριες, καθώς σχετίζεται με ζητήματα που απασχολούν τους/τις εφήβους κατά την περίοδο της εφηβείας. Εξάλλου, από το ίδιο το πρόγραμμα σπουδών για τη Λογοτεχνία της Α΄ Λυκείου προτείνεται η αξιοποίηση των ΤΠΕ για τις ποικίλες δυνατότητες που προσφέρουν κατά τη μαθησιακή διαδικασία, όπως και η εργασία σε ομάδες, που καλλιεργεί τη συνεργασία, ενθαρρύνει την ανάδειξη προσωπικών ενδιαφερόντων και προωθεί την ενεργό συμμετοχή των μαθητών/μαθητριών στην εκπαιδευτική διαδικασία.

ΣΤΟΧΟΙ

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Επιδιώκεται οι μαθητές/μαθήτριες:
  •   να συνειδητοποιήσουν την ιστορικότητα του κειμένου, δηλαδή την πολυσύνθετη αλληλεπίδρασή του με το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο δημιουργήθηκε.
  •   να κατανοήσουν ότι το θέμα των φύλων στο λογοτεχνικό κείμενο σχετίζεται με και εμπεριέχει πολλά άλλα θέματα: τη σχέση μητέρας-κόρης, αδερφού-αδερφής, μητέρας-γιου, το θέμα του γάμου και της οικογένειας.
  •   να συνειδητοποιήσουν ότι οι ρόλοι και η εικόνα των φύλων καθορίζονται από το ιστορικό, κοινωνικό, πολιτισμικό πλαίσιο.
  •  να διερευνήσουν τα κοινωνικά στερεότυπα περί φύλου και τις λογοτεχνικές εικόνες των ταυτοτήτων του φύλου.
  •  να κατανοήσουν ότι το λογοτεχνικό κείμενο μπορεί να αναπαράγει, να τροποποιεί ή να ανατρέπει κοινωνικά στερεότυπα.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Επιδιώκεται οι μαθητές/μαθήτριες:
  •  να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργατικής μάθησης και να καλλιεργήσουν πνεύμα  συλλογικής δημιουργίας με την ανταλλαγή και σύνθεση διαφορετικών  αντιλήψεων και απόψεων.
  •  να οικοδομήσουν τη γνώση αναλαμβάνοντας ενεργητικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία.
  • να εξοικειωθούν με τη διερευνητική - ανακαλυπτική μάθηση.
  • να αναλάβουν πρωτοβουλίες/να αυτενεργήσουν.
  • να οξύνουν την κριτική τους ικανότητα και να αναπτύξουν τη φαντασία τους.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ

Επιδιώκεται οι μαθητές/μαθήτριες:

  • να εξοικειωθούν με τη χρήση του διαδικτύου ως περιβάλλοντος μάθησης, καλλιεργώντας δεξιότητες ψηφιακού γραμματισμού.
  •  να ασκηθούν στην κριτική αναζήτηση πληροφοριών από επιλεγμένους δικτυακούς τόπους.
  • να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του επεξεργαστή κειμένου για τη συνεργατική παραγωγή κειμένων.
  •  να ασκηθούν στη δημιουργία παρουσιάσεων.
  • να έρθουν σε επαφή με τις εφαρμογές Web 2.0 (εννοιολογικός χάρτης, σύννεφο λέξεων), που θα τους βοηθήσουν να ανακαλύψουν και να εμπεδώσουν τη νέα γνώση.

4.    ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Το διδακτικό σενάριο στηρίζεται στην ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και τη διερευνητική-ανακαλυπτική μάθηση, ενώ ενσωματώνει δημιουργικά τη χρήση των ΤΠΕ, μέσω των οποίων επιχειρείται να δημιουργηθεί ένα ανοικτό περιβάλλον μάθησης, που θα προσφέρει ποικίλες εμπειρίες στους μαθητές και στις μαθήτριες.
Το μοντέλο διδασκαλίας που υιοθετείται είναι μαθητοκεντρικό, ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να ενεργοποιούνται κατά τη μαθησιακή διαδικασία, να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και να οικοδομούν συλλογικά τη νέα γνώση, ενώ η διδάσκουσα αναλαμβάνει το ρόλο της συντονίστριας, καθοδηγήτριας, εμψυχώτριας των συλλογικών προσπαθειών των μαθητών/μαθητριών.


ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
Για την πραγματοποίηση του διδακτικού σεναρίου προτείνεται να διατεθούν τρεις (3) διδακτικές ώρες, από τις οποίες η μία στο Σχολικό Εργαστήριο. Οι φάσεις εξέλιξης της δραστηριότητας είναι τρεις: κατά την Α΄ Φάση (1 ώρα στη σχολική τάξη) οι μαθητές και οι μαθήτριες εισάγονται στο θέμα και χωρίζονται σε ομάδες, κατά τη Β΄ Φάση (1 ώρα στο Σχολικό Εργαστήριο) οι μαθητές/μαθήτριες υλοποιούν τις δραστηριότητες των φύλλων εργασίας που τους έχουν δοθεί και κατά την Γ΄ Φάση (1 ώρα στη σχολική τάξη) παρουσιάζουν στην ολομέλεια τις συλλογικές εργασίες τους.


ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
Πριν την υλοποίηση του διδακτικού σεναρίου κρίνεται σκόπιμο να έχει προηγηθεί η εξοικείωση των μαθητών/μαθητριών τόσο με το θέμα των φύλων όσο και με την εργασία σε ομάδες. Για το λόγο αυτό, έχουν γίνει σχετικές δραστηριότητες στο στάδιο «Πριν από την ανάγνωση», σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών για τη Λογοτεχνία της Α΄ Λυκείου (4 διδακτικές ώρες). Κατά το στάδιο αυτό, δίνονται κίνητρα στους μαθητές/μαθήτριες για την ανάγνωση, «χτίζονται οι γέφυρες» μεταξύ του κειμένου και των μαθητών/μαθητριών, επιστρατεύονται τα προσωπικά τους βιώματα, οι προηγούμενες γνώσεις και εμπειρίες, ενώ αναλαμβάνουν συνεργατικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με τα παραπάνω, δόθηκαν στους μαθητές/μαθήτριες κείμενα μικρά λογοτεχνικά, πληροφοριακά, δημοσιογραφικά που προσεγγίζουν το ζήτημα των φύλων από διάφορες οπτικές. Ακολούθησε συζήτηση πάνω στα κείμενα και στη συνέχεια οι μαθητές και οι μαθήτριες ανέλαβαν να κάνουν ομαδικές δραστηριότητες σχετικές με το ζήτημα των φύλων.


Α΄ Φάση (1 ώρα στη σχολική τάξη)
Κατά τη φάση αυτή οι μαθητές/μαθήτριες με τα κείμενα που έχουν μελετήσει και τις δραστηριότητες που έχουν αναλάβει έχουν ήδη εξοικειωθεί με έννοιες και ζητήματα που σχετίζονται με το θέμα των φύλων. Ως αφόρμηση γίνεται συζήτηση στην τάξη με ερωτήσεις για τις κοινωνικές προκαταλήψεις/τα στερεότυπα για τα δύο φύλα που  έχουμε διαπιστώσει ότι επιβιώνουν και αναπαράγονται και σήμερα. Ακολουθεί η ανάγνωση του δημοτικού τραγουδιού «Του νεκρού αδελφού» και γλωσσική εξομάλυνση από τη διδάσκουσα. Στη συνέχεια οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται να αναγνωρίσουν τα βασικά θέματα/τις βασικές ιδέες που προκύπτουν από το κείμενο. Οι απαντήσεις τους γράφονται στον πίνακα και με την καθοδήγηση της διδάσκουσας ομαδοποιούνται. Βασικά θέματα του κειμένου είναι: 1) η μοίρα της γυναίκας 2) ο γάμος 3) η ξενιτιά 4) η οικογένεια 5) ο όρκος. Στη συνέχεια οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται να επιλέξουν το θέμα του κειμένου που θεωρούν ως πιο σημαντικό/κυρίαρχο στο κείμενο. Με βάση τις απαντήσεις τους οι μαθητές/μαθήτριες  χωρίζονται σε 5 ομάδες (23 μαθητές/τριες, 2 ομάδες των 4 και 3 ομάδες των 5 ατόμων). Η διδάσκουσα εξηγεί στους μαθητές/μαθήτριες ότι κάθε ομάδα θα αναλάβει μία ξεχωριστή αποστολή με βάση το θέμα που επέλεξε με αντίστοιχο φύλλο εργασίας. Οι δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν την επόμενη διδακτική ώρα στο Σχολικό Εργαστήριο. Οι ομάδες που δημιουργούνται είναι: 1) η μοίρα της γυναίκας: οι Ιστορικοί 2) ο γάμος: οι Λαογράφοι 3) η ξενιτιά: οι Συγγραφείς 4) η οικογένεια: οι Κοινωνιολόγοι 5) ο όρκος: οι Ψυχολόγοι.
Ακολουθεί συζήτηση  για τα κριτήρια με τα οποία οι μαθητές και οι μαθήτριες θα αξιολογηθούν. Αποφασίζεται ότι τα κριτήρια αυτά θα είναι: α) το περιεχόμενο/η οργάνωση της εργασίας β) η έκφραση γ) η παρουσίαση δ) η συνεργασία της ομάδας.

Β΄ Φάση (1 ώρα στο Σχολικό Εργαστήριο)

Οι μαθητές και οι μαθήτριες, που έχουν ήδη χωριστεί σε ομάδες, λαμβάνουν θέση στους υπολογιστές του Σχολικού Εργαστηρίου. Η διδάσκουσα τους μοιράζει φωτοτυπίες με τα φύλλα εργασίας της ομάδας τους και τους εξηγεί ότι θα βρουν στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή τους αρχείο word με το ίδιο φύλλο εργασίας σε ηλεκτρονική μορφή.  Τους προτρέπει επίσης, αφού ανοίξουν το αρχείο, να δημιουργήσουν στην επιφάνεια εργασίας ένα φάκελο με το όνομα της ομάδας τους, όπου θα αποθηκεύουν το υλικό που συλλέγουν και επεξεργάζονται. Μετά τις διευκρινίσεις, οι μαθητές και οι μαθήτριες ακολουθούν τις οδηγίες του φύλλου εργασίας και ασχολούνται με τις δραστηριότητες της ομάδας τους. Περιηγούνται στους σχετικούς ιστότοπους, μελετούν, αξιολογούν, επεξεργάζονται τις αντίστοιχες πληροφορίες και συνθέτουν συνεργατικά τις εργασίες τους σε ηλεκτρονικά περιβάλλοντα. Οι ρόλοι των μαθητών/μαθητριών σε κάθε ομάδα μπορούν να εναλλάσσονται, ενώ η διδάσκουσα παρεμβαίνει διακριτικά για να δίνει διευκρινίσεις και να εξομαλύνει τυχόν δυσκολίες. Στο τέλος της ώρας, κάθε ομάδα αποθηκεύει την εργασία της στο φάκελο που έχει δημιουργήσει και την εκτυπώνει.

Γ΄ Φάση (1 ώρα στη σχολική τάξη)

Οι μαθητές και οι μαθήτριες κάθε ομάδας έχουν ολοκληρώσει τις δραστηριότητες των φύλλων εργασίας. Παρουσιάζουν στη σχολική τάξη τα αποτελέσματα των εργασιών τους, ενώ ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια και απολογισμός της όλης διαδικασίας. Οι μαθητές και οι μαθήτριες ενθαρρύνονται να εκφράσουν τις απόψεις τους τόσο για το περιεχόμενο της εργασίας τους όσο και για την εμπειρία της εργασίας σε ομάδες, ενώ η διδάσκουσα επιχειρεί μία σύνθεση των απόψεων με έμφαση στα κοινά σημεία που αναδείχθηκαν από τις εργασίες όλων των ομάδων.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση είναι διαμορφωτική στην Α΄ και Β΄ Φάση και τελική στη Γ΄ Φάση. Αφορά στα κριτήρια για τα οποία έχει γίνει συζήτηση κατά την Α΄ Φάση. Στην Γ΄ Φάση (βλέπε παραπάνω) επιχειρείται κριτικός αναστοχασμός της όλης διαδικασίας με έμφαση στα θετικά σημεία της διαδικασίας και στην ανάδειξη των συνδέσεων μεταξύ των ομάδων.

5.    ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ


Οι Ιστορικοί

  •  Αποστολή μας είναι να αντλήσουμε πληροφορίες για τη κοινωνική θέση των γυναικών την εποχή που δημιουργήθηκε το τραγούδι «Του νεκρού αδερφού» (9ος αιώνας), ώστε να κατανοήσουμε το ιστορικό-κοινωνικό πλαίσιο του κειμένου και τον κοινωνικό ρόλο της Αρετής.
  • Έμφαση δίνουμε στους άξονες: συμμετοχή των γυναικών στην απόφαση του γάμου, ο ρόλος του πατέρα, ηλικία γάμου για τα δύο φύλα, γυναίκες και μόρφωση, γυναίκες και εργασία.
  • Συγκρίνουμε τις πληροφορίες που συγκεντρώσαμε με το τραγούδι  «Του νεκρού αδερφού»: τι ισχύει από όσα διαβάσαμε για την Αρετή; Γράφουμε τα συμπεράσματά μας σε ένα αρχείο word.

Οι Λαογράφοι
  • Αποστολή μας είναι να αναζητήσουμε πληροφορίες για το θεσμό του προξενιού και το εθιμοτυπικό του.

Οι Συγγραφείς
  • Αποστολή μας είναι να καταγράψουμε τις σκέψεις-τα συναισθήματα-τους προβληματισμούς της Αρετής σε μία σελίδα του ημερολογίου της.
  • Υποθέτουμε ότι ζούμε στην εποχή και στην οικογένεια του τραγουδιού «Του νεκρού αδερφού». Ύστερα από τη διχογνωμία στο οικογενειακό συμβούλιο και την επικράτηση της άποψης του Κωνσταντή, η Αρετή έχει αποχωριστεί την οικογένειά της κι έχει παντρευτεί «πολύ μακριά στα ξένα», χωρίς να μαθαίνει νέα της μάνας ή των αδελφών της.
  • Γράφουμε σε ένα αρχείο word μία σελίδα από το ημερολόγιο της Αρετής. Καταγράφουμε τις σκέψεις-τα συναισθήματά της για τις επιλογές που καθόρισαν τη μοίρα της, αλλά και τις ανησυχίες-τους προβληματισμούς της στην καινούρια της ζωή.
Οι Κοινωνιολόγοι

  • Αποστολή μας είναι να διερευνήσουμε τη μορφή και τα χαρακτηριστικά της πατριαρχικής οικογένειας.
  • Συγκεντρώνουμε πληροφορίες για τη μορφή της πατριαρχικής οικογένειας (ποια πρόσωπα περιλαμβάνει;), τους ρόλους των μελών της (ποιοι οι ρόλοι των ανδρών/των γυναικών;), τις λειτουργίες της (ποιες ανάγκες καλύπτει;) και στη διεύθυνση https://bubbl.us/ δημιουργούμε έναν εννοιολογικό χάρτη για την πατριαρχική οικογένεια.


Οι Ψυχολόγοι 


  • Αποστολή μας είναι να περιγράψουμε το χαρακτήρα του Κωνσταντή σε σχέση με τον κοινωνικό του ρόλο ως άνδρα και τα στερεότυπα που τον περιβάλλουν.
  • Δίνουμε έμφαση στους παρακάτω άξονες, που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα το χαρακτήρα/τις ενέργειες του ήρωα σε σχέση και με τον κοινωνικό του ρόλο: Ποια η θέση του Κωνσταντή στην οικογένεια; Ποιες αξίες καθορίζουν τη στάση του υπέρ του γάμου της Αρετής; Αποτελούν η σχέση του με την Αρετή και το φύλο του παράγοντες που καθορίζουν τη στάση του; Ποια η σημασία του να τηρήσει το λόγο του;
  • Επισκεπτόμαστε τη διεύθυνση http://www.wordle.net/ και δημιουργούμε νέφη λέξεων με τα χαρακτηριστικά που αποδίδουμε στον Κωνσταντή.


6.    ΚΡΙΤΙΚΗ

Η κυριότερη αδυναμία στην υλοποίηση του σεναρίου ήταν η υλικοτεχνική υποδομή, δηλαδή οι ελλείψεις στο Σχολικό Εργαστήριο και τα τεχνικά προβλήματα που δεν ήταν εύκολο να ξεπεραστούν.
Η αρχική αντίδραση των μαθητών και μαθητριών ήταν η έκπληξη και η αμηχανία μπροστά στον πρωτόγνωρο τρόπο διδασκαλίας, καθώς δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία εργασίας σε ομάδες. Χαρακτηριστικά σχολίασαν «θα παίξουμε μουσικές καρέκλες;» και «θα κάνουμε group therapy;» όταν τους ζητήθηκε να καθίσουν σε διάταξη κύκλου, ώστε να παρουσιάσουν στην ολομέλεια τα αποτελέσματα των εργασιών τους. Ωστόσο η αρχική ανασφάλεια ξεπεράστηκε, ακόμα και απρόθυμοι μαθητές/μαθήτριες ενεργοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, έδειξαν ενδιαφέρον, ανέλαβαν ευθύνες, σε κάποιες περιπτώσεις εντυπωσίασαν με τη δημιουργικότητα/τη φαντασία τους, ενώ κατά τη φάση της συζήτησης στην ολομέλεια της τάξης τόσο η διδάσκουσα όσο και οι μαθητές/μαθήτριες εντυπωσιάστηκαν από τις συνδέσεις/τα κοινά σημεία που προέκυπταν μεταξύ των ομάδων, αν και οι εργασίες τους ήταν διαφορετικές.
Γενικότερα, με αυτόν τον τρόπο διδασκαλίας η μαθησιακή διαδικασία έγινε περισσότερο ευχάριστη και λιγότερο στείρα και όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες μπόρεσαν να διαμορφώσουν άποψη και να προβληματιστούν πάνω στο ζήτημα των φύλων.


7.    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κουτσογιάννης Δ., Τεχνολογίες της Πληροφορικής και Επικοινωνίας και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας: Από το εκπαιδευτικό λογισμικό στον κριτικό τεχνογραμματισμό στο Δημαράκη Ε., και Κυνηγός Χρ., Νοητικά Εργαλεία και Πληροφοριακά Μέσα, σ.393- 420, Καστανιώτης, Αθήνα, 2002.
Ματσαγγούρας, Η. (2006) Η σχολική τάξη, Αθήνα: εκδόσεις Γρηγόρη.
Ματσαγγούρας Γ.Η., Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση, Γρηγόρης, Αθήνα, 2000.
Ματσαγγούρας, Η. (1998) Στρατηγικές διδασκαλίας, Αθήνα: Gütenberg.
Μικρόπουλος, Α. (2011) «Αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση», Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό, Τόμος Α, Γενικό Μέρος, Αθήνα: ΜΠΕ.
Τοδούλου-Πολέμη, Μ. (2011) Διαμορφώνοντας πυξίδα για την αξιοποίηση του άξονα «σχέσεις και ομάδα» στο διδακτικό σχέδιο, Αθήνα: ΜΠΕ.
Χριστόπουλος, Δ.& Ε. Πατσιατζή 2012. Νεοελληνική λογοτεχνία. Α΄ Λυκείου. Προτάσεις διδασκαλίας. Αθήνα: Πατάκης.

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ
http://83.212.104.204/EKBMM/Page?name=meleti&lang=gr&id=7&level=1
http://www.imma.edu.gr/macher/hm/hm_main.php?el/D2.5.html
http://www.andritsainamuseum.gr/gr/location.html
http://mariakosioni.blogspot.gr/search/label/%CE%A4%CE%BF%20%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%BE%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CF%8C%20%282%29
http://www.youtube.com/watch?v=QYBMWHYSy7Q
http://www.youtube.com/watch?v=TosVpso02QU
http://www.youtube.com/watch?v=npbzCJhMAQQ
http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSB105/438/2912,11425/
https://sites.google.com/site/stmessinis/ArxikiSelida/morphes-synchrones-oikogeneias
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C109/67/540,1953/
Αναρτήθηκε από στις

1 σχόλιο:

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)